اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن
اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن :قطعا برای شما هم پیش آمده که در روزهایی حوصله مسواک‌کردن دندان‌ها و نخ دندان کشیدن را نداشته باشید. شاید عده زیادی از شما فکر کنید که اهمیت دادن به سلامت دندان‌ها فقط درباره خود آن‌ها است و تعجب کنید اگر بدانید که باید این کار را برای سلامت عمومی بدن خود انجام دهید. طبق تحقیقات انجام شده، اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن یک مسئله انکار ناپذیر است. در واقع، مشکلات دندان‌ها و لثه‌های شما می‌تواند زمینه‌ساز سایر بیماری‌ها مثل: بیماری قلبی، سکته مغزی و غیره شود. با ما همراه باشید تا دلایل و تاثیرات این دو عامل بر یکدیگر را مورد بررسی قرار دهیم.
سلامتی عمومی چیست؟
سلامت عمومی بیانگر مجموعه‌ای از حالاتی است که رفاه جسمی، روانی و اجتماعی شما را تا حد لازم و حداقلی ایجاد می‌کند. در تعریف‌های علمی به این نکته اشاره می‌شود که این مفهوم صرفا به سلامتی کامل جسمی بدون هیچ مشکل و بیماری اشاره ندارد.
بلکه، بر وضعیت بدنی و روحی دلالت دارد که در حد طبیعی قرار دارد و گاهی اوقات تحت تاثیر بیماری‌ها و اختلالات کوچکی قرار می‌گیرد و قابل درمان است. سلامت عمومی شامل: سلامت جسمانی برای کارایی فیزیکی بدن، سلامتی روحی برای بهبود وضعیت روانی و حضور فعالانه در زندگی و تلاش برای یافتن معنای زندگی است.
با این‌حال، گاهی اوقات سلامت عمومی بدن دچار مشکل می‌شود که باید به موقع برای کنترل و مدیریت آن بهره ببرید. این مشکل در اثر ارتباط با سایر نقاط بدن است که روی یکدیگر تاثیر می‌گذارند. اگر بخواهیم این مسئله را واضح و روشن‌تر بیان کنیم، باید سلامت عمومی را به یک ماشین تشبیه کنیم که با تغییر در یک قسمت مثل چرخ‌ها یا موتور، امکان حرکت از آن گرفته می‌شود.
تا زمانی‌که این مشکل رفع نشود، حتی اگر تمام قسمت‌های ماشین سالم باشند، موجب حرکت آن نمی‌شوند. سلامت عمومی هم همینطور است و باید موارد جانبی را برای حفظ آن مورد نظر داشته باشید. یکی از آن‌ها مسئله ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن است که در ادامه به آن پرداخته‌ایم.
دلایل اهمیت سلامت دهان و دندان
وقتی سر شما گیج می‌رود، ارتباط دادن آن با کاهش فشار خون برای شما کار سختی نیست. حتی وقتی پاهای شما گز گز می‌کند، به‌راحتی آن را به کمبود ویتامین یا کمبود آهن نسبت می‌دهید. با این‌حال، تصور ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن برای افراد سخت به نظر می‌رسد اما این یک واقعیت است.
بخش زیادی از این مسئله به این دلیل است که بیمه‌های شخصی شما از اکثر عمل‌ها و ترمیم‌های دندان پشتیبانی نمی‌کنند یا آن را در دسته زیبایی قرار می‌دهند. بنابراین، افراد تصور می‌کنند که با درست‌نکردن دندان‌های خراب خود چیزی را از دست نمی‌دهند. دکتر راس در این باره می‌گوید: «شما باید دندان و دهان خود را در امتداد بقیه بدن خود بدانید». اگر شما به سلامت دندان خود اهمیت ندهید، دچار بیماری‌ها و مشکلات خاصی در همین ناحیه می‌شوید که مقدمه‌ای برای بیماری‌ها دیگر است. مشکلات دهان و دندان عبارتند از؛
- ژنژیویت؛ از مشکلات اولیه لثه
این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها لثه‌های شما را مورد هدف قرار داده و آن‌ها را آلوده کرده باشند. این بیماری نوع خفیفی از بیماری‌های لثه به شمار می‌رود.
- پریودنتال؛ از مشکلات ثانیه و جدی لثه
یکی دیگر از بیماری‌هایی که باعث تهدید سلامت دهان و دندان و در پی آن سلامت عمومی بدن می‌شود، پریودنتال محسوب می‌شود. این بیماری بیانگر نوعی از عفونت است که نتیجه آن التهاب شدید لثه و تحلیل استخوان‌های اطراف دندان خواهد بود.
- پوسیدگی دندان؛ حفره‌های سطح دندان
از جمله مشکلات دیگر دندان که می‌تواند سلامت عمومی بدن را هدف قرار دهد، پوسیدگی دندان است. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که شما اقدامات درست را برای حفره‌های دندان خود انجام ندهید.
تاثیرات سلامت دهان و دندان بر سلامت عمومی بدن
همانطور که گفته شد، سلامت دهان و دندان ارتباط تنگاتنگی با سلامت عمومی بدن دارد. در واقع، مشکلات مربوط به دندان به‌صورت دومینو‌وار عوامل ایجاد بیماری‌های عمومی بدن را تحریک کرده و بستر مناسبی برای بروز آن‌ها می‌سازند. شاید از خود بپرسید که اگر به ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن اهمیت ندهید، چه اتفاقی می‌افتد؟ در ادامه با بررسی بیماری‌های عمومی بدن و ارتباط آن با دهان و دندان به این سوال شما پاسخ می‌دهیم.
۱. پهن‌شدن چتر بیماری قلبی و عروقی
اصطلاح چتر بیماری قلبی و عروقی به گروهی از بیماری‌ها و اختلالات مربوط به قلب اشاره دارد که چتر خود را بر سر سلامتی شما باز می‌کنند. ضعف سلامت دهان و دندان می‌توانید بیماری‌هایی را در این زمینه ایجاد کند که عبارتند از؛
- بیماری عروق کرونر
یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی که هر ساله جان عده کثیری از جمعیت دنیا را می‌گیرد، بیماری عروق کرونر به شمار می‌رود. این بیماری باعث حمله قلبی، نارسایی قلبی و مشکلات جدی دیگر در این بخش شده و سلامت عمومی بدن را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
- گرفتگی عروق
تحقیقات زیادی که در زمینه اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن صورت گرفته‌اند، نشان می‌دهند، افرادی که به بیماری پریودنتال در بخش دهان و دندان دچار شده‌اند، در معرض گرفتگی عروق قرار دارند.
- سکته مغزی
یکی دیگر از مسائلی که می‌تواند ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن را اثبات کند، ارتباط بین پریودنتال و سکته مغزی محسوب می‌شود. این بیماری خصوصا با سکته مغزی مرتبط با تصلب شرایین ارتباط تنگاتنگی دارد.
۲. بروز اندوکاردیت
از جمله بیماری‌های دیگری که می‌تواند در ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن مطرح شود، اندوکاردیت یا التهاب پوشش دریچه قلب خواهد بود. اگر شما به بیماری‌های قلبی که در بخش چتر بیماری قلبی و عروقی دارند، دچار شده‌اید، بیشتر از سایر افراد در معرض اندوکاردیت هستید. از آنجایی‌که اندوکاردیت ریشه باکتریایی دارد، عفونت باکتری دهان و دندان هم می‌تواند منجر به بروز آن شود.
یکی از چیزهایی که در شرایط نامطلوب حین جراحی یا کشیدن دندان‌ها شکل می‌گیرد، باکتری‌هایی هستند که به سطح لثه پناه می‌برند و باعث ایجاد بیماری در دهان شده و بدن را هم تحت تاثیر قرار می‌دهند. این عفونت‌ها برای افرادی که از لحاظ قلبی و عروقی سالم هستند و مشکلی ندارند، نتایج خاصی ندارد. در مقابل، افرادی که بیماری‌های قلبی دارند، مورد تهدید قرار می‌دهد.
۳. ایجاد عوارض در دوره بارداری و زایمان
اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن زمانی خود را بیش از پیش نشان می‌دهد که در بدن یک مادر باردار اتفاق بیفتد. وقتی شما باردار هستید، توجه به سلامت عمومی بدن اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ زیرا با یک خطا و مشکل کوچک در سطح بدن امکان تهدید برای سلامتی جنین وجود دارد. سلامت دهان و دندان می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در بدن زن باردار شود که در ادامه آن‌ها را نام برده‌ایم.
- دیابت بارداری
- وزن کم جنین هنگام تولد
- محدودیت در روند رشد جنین
- سقط جنین
- مرده‌زایی
فرضیه‌ای که در این زمینه مطرح می‌شود، ورود باکتری‌های سطح دهان و دندان به جریان خون است. جریان خون مانند یک رود جاری بر سر راه خود چیزهایی مانند باکتری را به دنبال خود می‌کشاند. از آنجایی‌که جنین، تغذیه خود را از این طریق به دست می‌آورد، می‌تواند باکتری‌های موجود در آن را هم به خود منتقل کند. در نتیجه، احتمال بروز مشکلاتی مثل سقط یا دیابت بارداری افزایش می‌یابد.
۴. ابتلا به ذات‌الریه
داشتن حفره‌ها یا پوسیدگی دندان با عفونت ریه که از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها شکل می‌گیرد، ارتباط نزدیکی دارد. پوسیدگی و حفره‌های دهان از طریق چسبیدن و جدا نشدن باکتری‌ها از سطح آن‌ها ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها به مرور زمان باعث ایجاد حفره یا پوسیدگی می‌شوند. بنابراین، اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن در این قسمت بیان می‌شود.
بنابر فرضیه‌های موجود، این امکان که باکتری‌های سطح دهان و دندان می‌توانند به راه تنفسی و هوایی نفوذ کرده و به مسیر ریه‌ها آسپیره شوند، وجود دارد. همچنین، اگر در قسمت دهان و دندان چنین مشکلاتی داشته باشید، همه چیز را برای چسبیدن باکتری به دستگاه تنفسی آسان‌تر می‌کنید.
تاثیرات سلامت عمومی بدن بر وضعیت دهان و دندان
همانطور که گفته شد، سلامت عمومی بدن با سلامت دهان و دندان رابطه تنگاتنگی دارد. گاهی این تاثیرات حالت عکس پیدا می‌کند. یعنی، وضعیت دهان و دندان می‌تواند بر عملکرد عمومی بدن تاثیر منفی یا مثبت بگذارد. شما با شناخت اختلالات و بیماری‌هایی که از این طریق ایجاد می‌شوند، می‌توانید راهکارهایی برای کنترل و درمان آن به دست بیاورید. در ادامه به چند نمونه از آن اشاره کرده‌ایم.
بیماری دیابت و تاثیر بر لثه‌ها
یکی از عوارض بیماری‌های دیابت ضعفی است که در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌کند. این ضعف باعث کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری‌هایی مول عفونت لثه می‌شود. همین مسئله باعث می‌شود که وضعیت سلامت دهان و دندان فرد دیابتی بیشتر از سایر افراد مورد حمله باکتری‌ها قرار بگیرد. در این میان بیماری‌های مربوط به لثه بین دیابتی‌ها شیوع بیشتری دارد.
از طرف دیگر، تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهند که بیمارانی که با مشکلات لثه درگیر هستند، در کنترل سطح قند خون خود دچار چالش می‌شوند. در نتیجه، ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن با مراقبت‌های منظم پریودنتال اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
پوکی استخوان و ارتباط با پریودنتال
دردها و بیماری‌ها برادران یکدیگر هستند. وقتی به یک بیماری دچار می‌شوید، به خود می‌آیید و می‌بینید که سایر بیماری‌ها هم به سوی شما هجوم می‌آورند و یکدیگر را تنها نمی‌گذارند. در مجموع، پوکی استخوان با از دست‌دادن استخوان پریودنتال و از بین رفتن دندان ارتباطاتی دارد که نمی‌توان آن را در نظر نگرفت. همچنین، وقتی شما برای درمان پوکی استخوان دارو مصرف می‌کنید، سلامت استخوان فک شما هم تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد. حالا اینکه تاثیرات آن منجر به بروز بیماری جدی شده یا اختلالات کوچک می‌شود، چیزی است که باید مورد تحقیق قرار بگیرد.
بیماری آلزایمر و پیشرفت مشکلات دندان
یکی دیگر از مسائلی که می‌تواند جلوه‌گر ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن باشد، ارتباط بیماری آلزایمر و مشکلات دندان است. طبق مشاهدات صورت گرفته در بیماران مبتلا به آلزایمر، امکان پیشرفت بیماری‌ها و مشکلات دهان و دندان در این بیماران بیشتر از سایر افراد وجود دارد. پس نباید از شدت بیماری‌هایی مثل پوسیدگی و عفونت دندان در بیماران آلزایمری تعجب کرد.
تاثیر سایر اختلالات و بیماری‌های عمومی بر سلامت دهان
سایر شرایط دهان و دندان که ممکن است با سلامت عمومی مرتبط شود، شامل: اختلالات خوردن، آرتریت روماتوئید، برخی سرطان ها و اختلال سیستم ایمنی است که باعث خشکی دهان می شوند.
چیزی که در این زمینه ضروری و مهم است، در جریان گذاشتن دندانپزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می کنید و تغییرات در سلامت کلی خود محسوب می‌شود. به خصوص اگر اخیراً بیمار شده اید یا بیماری مزمنی مانند دیابت دارید، باید پیشگیری‌های احتمالی را انجام دهید تا سلامت دهان و دندان شما دچار تهدید نشود.
راهکارهای نگهداری از سلامت دندان‌ها
اگر به شما بگوییم که شما با رعایت چند نکته و راهکارهای کلی و روزانه می‌توانید از بروز بیماری جلوگیری کنید، چه می‌گویید؟ یکی از مسائلی که در پی اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن مورد بحث قرار گرفت، راهکارهای پیشگیری از آن است. در ادامه راهکارهای موثر برای نگهداری از دندان‌ها را ذکر کرده‌ایم.
- دندان‌های خود را حداقل ۲ بار در روز و به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید و در این امر از خمیر دندان حاوی فلوراید بهره ببرید.
- نخ دندان را در طول روز و پس از وعده‌های غذایی فراموش نکنید. این ابزار به خوبی می‌تواند آلودگی‌ها را تا حد زیادی از سطح دندان شما برداشته و از بروز عفونت و باکتری در آن جلوگیری کند.
- همیشه ذرات دیگری از مواد غذایی در دهان باقی می‌مانند که زمینه‌ساز پوسیدگی و التهاب لثه و دندان می‌شوند. قدم نهایی پس از مسواک و نخ دندان، دهانشویه است که می‌توانید مورد استفاده قرار دهید.
- سعی کنید مسواک خود را هر ۳ الی ۴ ماه درمیان تعویض کنید.
- معاینات و ترمیم‌های دندان خود را جدی گرفته و حداقل سالی یک بار مورد معاینه قرار بگیرد تا در صورت بروز مشکل به سرعت آن را رفع کنید.
- مصرف دخانیات، الکل، شیرینی‌جات و مواد غذایی مضر را کاهش دهید.
کلام پایانی
بشر همیشه به دنبال راهکارهایی برای حفظ سلامتی و افزایش آن است. از دیرباز تاکنون تجهیزات و تکنولوژی‌های زیادی صورت گرفته‌اند تا این موضوع را تحت کنترل خود بگیرند. با این‌حال، نباید از اهمیت ارتباط دندان‌ها با سلامت عمومی بدن غافل شد. شاید این موضوع به چشم شما نیاید اما مشکلات دهان و دندان می‌توانند کانون اصلی برای بروز بیماری‌های مهمی باشد که سلامت کلی شما را به خطر می‌اندازند.
همچنین، عکس این شرایط هم وجود دارد و امکان ایجاد مشکلات دهان و دندان از طریق بیماری‌های قسمت‌های دیگر بدن وجود دارد. در این مطلب به بررسی ارتباط این دو عامل با یکدیگر پرداخته و راهکارهایی برای مقابله با آن به شما ارائه داده‌ایم. امیدواریم که این نکات برای شما کاربردی باشد و از آن برای حفظ سلامتی خود بهره ببرید.
