دلایل جراحی دندان عقل و نحوه انجام
دلایل جراحی دندان عقل و نحوه انجام آن بر هیچکس پوشیده نیست اما هر چقدر از این پروسه اطلاعات بیشتری داشته باشید، چالشها و اضطراب کمتری در این زمینه تجربه خواهید کرد. همین که نام جراحی بر این عملکرد دندانپزشکی قرار میگیرد، عده زیادی را میترساند یا کنجکاو میکند که اصلا دندان عقل چیست و چه دلایلی برای جراحی وجود دارد. در این مطلب تلاش کردهایم تا هرچه باید درباره جراحی دندان عقل و نحوه انجام آن بدانید، بهصورت طبقهبندی شده در اختیار شما قرار دهیم. پس تا پایان با ما همراه باشید.
دندان عقل چیست؟
دندان عقل آخرین دندان دائمی است که در دهان ظاهر میشود یا میروید. این دندانها معمولاً در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی از طریق لثه در میآیند. ممکن است به طور جزئی یا بهطور کلی بیرون نیایند. یعنی، دندان عقل بعضی از افراد هرگز بیرون نمیآید و چیز عیرطبیعی در آن وجود ندارد. در این افراد، دندان عقل درست مانند دندان آسیاب دیگرشان ظاهر میشود و هیچ مشکلی ایجاد نمیکند.
دندان عقل علیرغم نامش هیچکس را عاقلتر نمیکند. این دندانهای آسیاب دیررس معمولاً هنگامی که از لثه بیرون میزنند و دندانهای موجود شما را شلوغ میکنند، ناراحتی شدید ایجاد خواهند کرد که بعضی از افراد را از پا در میآورند. بدتر از آن، حتی موارد ثبت شده از دندان عقل وجود دارد که به تراز شدن فک، مشکلات سینوسی، درازمدت، حفرههای آسیب رسان و کیست کمک میکند. بنابراین، باید در زمان مناسب و تشخیص پزشک از طریق رادیولوژی، اقدام به جراحی یا کشیدن آن کرد.
دلایل جراحی دندان عقل
حالا که با مفهوم دندان عقل آشنا شدهاید و میدانید عملکرد آن چگونه بر روند سلامت دندان و دهان شما تاثیر میگذارد، وقت آن است که دلایل اصلی جراحی دندان عقل را بدانید که در چه شرایطی این رویکرد توسط پزشک معالج شما اتفاق میافتد. در واقع، کشیدن یا جراحی دندان عقل کاملا به تشخیص پزشک شما وابسته است اما اینکه چگونه به این نتیجه میرسد، از دلایل جراحی دندان عقل نشات میگیرد که در ادامه به آنها پرداختهایم.
۱. آسیب به دندان های مجاور
از آنجاییکه دندانهای دائمی شما در حال حاضر در دهان شما قرار دارند،مجموعهای اضافه از رویش دندانهای آسیاب میتواند آنها را مجبور کند که موقعیت خود را تغییر دهند. این باعث درد، مشکلات گاز گرفتن و ازدحام بیش از حد میشود و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن موثر را دشوار میکند و در نهایت منجر به پوسیدگی یا خرابی دندان میشود. اگر درمان به تعویق افتاد، ممکن است نیاز به انجام اقدامات اضافی برای صافکردن دندانهای نهفته مجاور داشته باشید.
۲. آسیب به فک
در این شرایط بالینی ابتدا سفتی یا درد در ناحیه دندان عقل ظاهر میشود. سپس، قبل از اینکه متوجه شوید، آسیب به استخوانهای فک، بر عملکرد و حرکت دهان تاثیر میگذارد. مانند همه دندانها، در زمان رشد دندان عقل از فک و از طریق لثه بیرون میزند اما همیشه اینطور نیست. بهخصوص زمانیکه هیچ فضایی در اطراف دندان های دیگر باقی نمانده باشد و در این شرایط نیاز به جراحی دندان عقل توسط پزشک احتمالی خواهد بود.
برخی از دندانهای عقل نهفته در فک رشد میکنند و دندانهای دیگر و حتی خط فک را جابجا میکنند. این میتواند باز شدن دهان را محدود کند و در هنگام انجام این کار باعث ایجاد درد هم شود. کیستها همچنین میتوانند در امتداد دندانهای آسیاب تازه رویششده ایجاد شوند که میتوانند استخوانهای فک را خالی کرده و در صورت عدم درمان به اعصاب دندانهای سالم و مجاور آسیب بزنند. پس پزشک مجبور است به جراحی دندان عقل بهعنوان یک عامل پیشگیری از چنین مشکلاتی فکر کند.
۳. مشکلات سینوسی
این موضوع که دهان و بینی به طور پیچیدهای به هم متصل هستند، بر هیچکس پوشیده نیست اما آیا میدانستید که دندان عقل نهفته میتواند سینوسها را تحت تاثیر قرار دهد؟ زمانی که رشد این دندانهای آسیاب باعث درد، فشار و احتقان سینوسی شود، جراحی دندان عقل توصیه میشود. سلامت دهان و دندان سلامت کلی را تضمین میکند و به همین دلیل است که توجه به هر علامت یا بیماری بسیار مهم و ضروری به نظر میرسد.
۴. حساسیت و درد
بسیاری از بیماران تنها زمانی متوجه میشوند که باید به جراحی دندان عقل بپردازند که دندان عقلشان نهفته میشود اما مانند هر مشکل دندانی، این مشکل کوچک و حتی تقریبا غیرقابل تشخیص است. هیچ دندان درد یا حتی حساسیت و احساس خفیف ضربان را نادیده نگیرید.
به محل وقوع آن توجه کنید و اگر هنگام خوردن غذا یا مسواک زدن با تماس با پشت دهان اتفاق بیفتد، به احتمال زیاد دندان عقل شما بیرون زدهاست. طولی نمیکشد که نشان میدهد آنها با زاویهای نسبت به دندانهای دیگر رشد میکنند، به فکها ضربه میزنند یا دندانهای مجاور را شلوغ میکنند و چارهای جز کشیدن یا جراحی دندان عقل در این شرایط وجود نخواهد داشت.
۵. لثه ملتهب
سلامت دهان و دندان تنها به دندانها محدود نمیشود. لثهها نیز در این امر نقش مهمی ایفا میکنند و از دندان عقل نهفته رنج میبرند. هنگامیکه دندان عقل با زاویهای متفاوت نسبت به سایر دندانها یا به صورت افقی رویش میکند، میتواند باعث تورم لثه و سخت شدن تمیز کردن آن شود. این نواحی قرمز رنگ در امتداد خط لثه اغلب در هنگام لمس احساس درد کرده و از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مناسب جلوگیری میکنند و در نهایت منجر به ایجاد حفره و پوسیدگی دندان میشوند.
۶. مشکلات دندان عقل نهفته
شاید از خود بپرسید که چگونه دندان عقل نهفته منجربه نیاز به جراحی دندان عقل میشود؟ در پاسخ باید بگوییم که عموما دندان عقل نهفته خود را با مشکلاتی دیگر گره میزند که نیاز شما به جراحی دندان عقل افزایش میدهد. این مشکلات عبارتند از؛
- درد
- به دام انداختن مواد غذایی و باقی مانده در پشت دندان عقل
- عفونت یا بیماری لثه که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته می شود.
- پوسیدگی دندان در دندان عقل که تا حدی از لثه بیرون می آید.
- آسیب به دندان نزدیک یا استخوان اطراف
- ایجاد یک کیسه پر از مایع در اطراف دندان عقل. این کیسه به عنوان کیست نیز شناخته می شود.
- عوارض بریس برای صاف کردن دندان های دیگر
آمادگی قبل از جراحی دندان عقل
دندانپزشک شما از وضعیت دندان عقل و دهان شما رادیوگرافی میگیرد تا دندان عقل شما را ببیند. بسته به موقعیت دندانهایتان، ممکن است نیاز به ارجاع به جراح دهان و دندانپزشک داشته باشید. اکثر مردم انتخاب می کنند که هر چهار دندان را در طی یک روش حذف کنند. در طی مشاوره با جراح دهان، آنها سلامت دندان عقل شما را بررسی میکنند و برای تعیین محل دقیق آنها عکسبرداری با اشعه ایکس از دندان میگیرند. این زمان خوبی است تا در مورد هر دارو، ویتامین یا مکملی که در حال حاضر مصرف می کنید به جراح خود بگویید.
جراح شما همچنین گزینههای دندانپزشکی آرامبخش را در این ویزیت با شما در میان میگذارد . بسته به نیازها و ترجیحات شما، آنها ممکن است بیحسی موضعی، اکسید نیتروژن (گاز خنده)، آرام بخش IV (داخل وریدی یا از طریق ورید) یا بیهوشی عمومی را توصیه کنند .
اگر آرامبخشی IV یا بیهوشی عمومی را انتخاب کنید، جراح دستورالعملهای دقیقی را در مورد نحوه آماده شدن برای روز جراحی دندان عقل به شما میدهد. این ممکن است شامل ناشتا بودن بعد از نیمه شب یا شب قبل از جراحی و قطع برخی داروها چند روز قبل باشد اما همه این امور باید با نظر پزشک صورت بگیرد.
نحوه انجام جراحی دندان عقل
پروسه این جراحی به این صورت است که قبل از جراحی دندان عقل، به شما یک بی حس کننده موضعی تزریق می شود تا دندان و ناحیه اطراف آن بی حس شود. اگر در مورد این عمل مضطرب هستید، دندانپزشک یا جراح ممکن است به شما یک آرام بخش بدهد تا شما را آرام کند. این معمولاً یک تزریق به بازوی شما خواهد بود.
برای کشیدن دندان عقل به ندرت به بیهوشی عمومی نیاز است. فقط گاهی اوقات زمانی که این روش در بیمارستان انجام میشود، مورد استفاده قرار میگیرد. با اینحال، در این مورد، شما همچنان باید بتوانید در همان روز عمل به خانه بروید.
اگر دندان از لثه خارج نشده باشد، برای دسترسی به آن یک برش کوچک در لثه ایجاد میشود. همچنین، ممکن است، لازم باشد قطعه کوچکی از استخوان پوشاننده دندان برداشته شود. در حین جراحی دندان عقل ممکن است پزشک دندان را به قسمتهای کوچکتر برش دهند تا راحتتر از طریق دهانه آن جدا شود. اگر دندان از قسمت لثه شکسته باشد، نیاز کمتری به ایجاد برش وجود دارد.
درست قبل از کشیدن دندان فشاری احساس خواهید کرد؛ زیرا دندانپزشک یا جراح دهان شما باید حفره دندان را با تکان دادن دندان به جلو و عقب قبل از بیرون آوردن آن باز کند. با برداشتن دندان عقل شما نباید دردی احساس کنید؛ زیرا این ناحیه بیحس خواهد شد. با اینحال، اگر در طول جراحی دندان عقل احساس درد کردید، به دندانپزشک یا جراح دهان خود اطلاع دهید تا بیهوشی بیشتری به شما بدهد. مدت زمان برداشتن دندان متفاوت است. روشهای ساده ممکن است چند دقیقه طول بکشد اما اگر پیچیدهتر باشد ممکن است، بیش از ۲۰ هم به طول بینجامد.
بعد از جراحی دندان عقل
بعد از انجام جراحی دندان عقل اگر برشی ایجاد شده باشد، از بخیههایی برای مهر و موم کردن لثه استفاده میشود. دندانپزشک به شما میگوید که بخیه ها چقدر طول می کشد تا جذب شوند و این معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز تخمین زده میشود.
دندانپزشک شما همچنین ممکن است گازی را روی محل استخراج قرار دهد و از شما بخواهد که با گاز گرفتن فکهایتان تا یک ساعت روی آن فشار بیاورید. این برای جلوگیری ایجاد لخته خون در حفره خالی دندان پس از جراحی دندان عقل است. در برخی موارد، در صورت داشتن عفونت مداوم، ممکن است آنتی بیوتیک هم توسط معالج تجویز شود.
تا ۲۴ ساعت پس از کشیدن دندان عقل، باید از موارد زیر اجتناب کنید:
- شستشوی دهان با مایعاتی مثل آب نمک
- نوشیدن الکل و سیگار کشیدن
- نوشیدن مایعات داغ مانند چای یا سوپ
- فعالیت بدنی شدید
مزایای جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل بهعنوان یک راه درمانی برای وضعیت دهان و دندان اتخاذ میشود که میتواند مزایا و معایب خود را داشته باشد اما نمیتوان از آن اجتناب کرد. بنابراین، نباید به معایب آن فکر کنید؛ زیرا فواید و مزایای آن برای سلامتی دهان و دندان شما بیش از چیزهای دیگر اهمیت دارد. شاید از خود بپرسید که مزایای جراحی دندان عقل چیست. باید بگوییم که کشیدن دندان عقل میتواند خطر ابتلا به مشکلات دهان و دندان در آینده را کاهش دهد، مانند:
- بیماری لثه.
- پوسیدگی دندان.
- آسیب به دندان های مجاور.
- از دست دادن استخوان.
- آسیب فک.
اگر قبلاً به خاطر دندان عقل خود دچار دردهای جانفرسا شدهاید، کشیدن دندان اغلب میتواند ناراحتی را تقریباً بلافاصله کاهش دهد و شما را در مسیر سلامت دهان و دندان بهتر بازگرداند.
مشکلات شایع پس از جراحی دندان عقل
جراحی دندان عقل معمولاً عوارض طولانی مدتی به دنبال ندارد. با اینحال، به علت ایجاد برش در فضای لثه و دندان میتواند مشکلات کوتاه مدتی را ایجاد کند که با گذشت مدت زمانی قابل رفع و رجوع است. علاوهبر این، مشکلات و عوارض پس از جراحی دندان عقل همه افراد را درگیر نمیکند اما تجربیات متفاوت در این زمینه باعث شد تا بخواهیم لیستی از مشکلات شایع پس از انجام این عمل به شما ارائه دهیم تا درصورت مواجهشدن با آن دچار استرس و نگرانی نشوید و بدانید که طبیعی است. در موارد نادر، افراد ممکن است، دچار موارد زیر شوند:
- عفونت یا خروج چرک از حفره یا برشها.
- حفره های خشک و از بین رفتن لخته خون که منجر به نمایان شدن استخوان می شود.
- آسیب به سایر ساختارهای دهان، از جمله استخوان فک، اعصاب ، سینوسها یا دندانهای مجاور.
کلام پایانی
جراحی دندان عقل بهعنوان یک راه درمان توسط دندانپزشکان صورت میگیرد. پس از بررسی شرایط و وضعیت دهان و دندان، مشکلاتی مانند دندانهای نهفته و جابجایی فک باعث میشود تا راهی جز جراحی برای از بینبردن و حذف دندان عقل وجود نداشته باشد. در مجموع، در این مطلب به بررسی دلایل، مزایا، چیستی و نحوه انجام جراحی دندان عقل پرداختیم تا از این طریق یک راهنمای جامع و کامل به شما ارائه دهیم. امیدواریم که نکات ذکر شده برای شما کافی باشد و بتوانید درباره پروسه جراحی دندان عقل اطلاعات لازم را به دست بیاورید.