رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان

رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان

رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان از جمله عواملی است که شاید در بحث سلامتی کمتر به آن توجه شود. افراد زیادی هستند که نمی‌دانند، رژیم غذایی تا چه اندازه روی سلامت دندان موثر هستند و عکس این شرایط هم وجود دارد. یعنی، افراد با رژیم غذایی نامناسب می‌توانند سلامت دندان را تهدید کنند. در این مطلب با ما همراه باشید تا هر چیزی که لازم است، درباره رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان بدانید را در اختیار شما بگذاریم.

چرا رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان اهمیت دارد؟

رژیم غذایی ناسالم به‌عنوان عوامل خطر برای چندین بیماری مزمن شناخته شده‌است که با بیماری‌های مربوط به دهان هم مرتبط می‌شود. بنابراین، نمی‌توان تاثیر رژیم غذایی مناسب برای سلامتی دندان را نادیده گرفت. دندانپزشکی نقش مهمی در تشخیص بیماری‌های دهان و دندان مرتبط با رژیم غذایی دارد. دستورالعمل‌های تغذیه ثابت برای بهبود سلامت ضروری است. 

رژیم غذایی نامناسب به طور قابل توجهی با افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های دهان مرتبط است و توصیه‌های غذایی برای پیشگیری از بیماری‌های دهان باید بخشی از شیوه‌های معمول آموزش بیمار باشد. طبق توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی، برنامه‌های پیشگیری از بیماری‌های دهان شامل آموزش بهداشت دهان و تغذیه سالم، پیشگیری از فلوراید، معاینات دوره‌ای، جلسات بهداشت حرفه‌ای دهان و برنامه های پیشگیری ثانویه است. همین جمله می‌تواند به تنهایی اهمیت رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان را بیان کند.

توصیه‌های رژیم غذایی برای سلامت دندان

قطعا برای شما مهم است که بدانید، رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان شامل چه چیزهایی می‌شود تا بتوانید آن‌ها را در طول روز مصرف کنید. مهم است که بتوانید این منابع را در وعده‌های خود جای دهید. در ادامه، توصیه‌های مهم را ذکر کرده‌ایم.

۱. اجتناب از مصرف شکر
اگر بیش از حد غذاها و نوشیدنی‌های پر از قند مصرف می‌کنید، ممکن است در معرض خطر پوسیدگی دندان باشید. پوسیدگی دندان شایع‌ترین بیماری مزمن دوران کودکی محسوب می‌شود اما خبر خوب این است که کاملا قابل پیشگیری خواهد بود.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی قند از هر نوعی هستند، می‌توانند به پوسیدگی دندان کمک کنند، پس باید تا جایی که می‌توانید از مصرف آن صرفه نظر کنید. شما می‌توانید، از منابع مناسب به جای آن استفاده کنید. منابع رژیم غذایی مناسب برای سلامتی دندان عبارتند از؛

• نوشیدنی بدون الکل
• آب میوه‌ها
• آب نبات
• کلوچه و شیرینی
• غلات صبحانه
• ماست
• شیر طعم دار

۲. کنترل مصرف میان‌وعده

نه تنها چیزی که می خورید بلکه زمانی که آن‌ها را می‌خورید، نیز بر سلامت دندان شما تأثیر می‌گذارد. غذاهایی که به‌عنوان بخشی از یک وعده غذایی مصرف می‌شوند نسبت به خوردن تنقلات زیاد در طول روز آسیب کمتری به دندان‌ها وارد می کنند؛ زیرا بزاق بیشتری در طول وعده غذایی ترشح می‌شود. بزاق به شستشوی غذاها از دهان کمک می‌کند و اثرات اسیدها را کاهش می‌دهد که می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند و باعث ایجاد حفره شود.

میان وعده های بین وعده های غذایی را محدود کنید. اگر میان‌وعده می‌خورید هم رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان را مورد توجه قرار دهید و چیزی سالم مانند:

1. میوه
2. سبزیجات
3. یک تکه پنیر

مصرف کنید تا احتمال ابتلا به بیماری‌ها را کاهش دهید و یک برنامه‌ریزی مناسب برای آن داشته باشید که به خفظ سلامتی شما کمک کند.

رژیم غذایی تهدیدکننده سلامت دندان

رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان یک طرف قضیه و رژیم غذایی نامناسب، وجه دیگر آن است. بنابراین، مهم است که شما غذاهایی که سلامت دندان‌های شما را تهدید می‌کنند، بشناسید. در ادامه این موارد را ذکر کرده‌ایم.

• آب نبات و شیرینی چسبناک

اگر شیرینی می‌خورید، سراغ شیرینی‌هایی بروید که به سرعت از دهانتان پاک می شوند. بنابراین برای آب نبات چوبی و کارامل‌هایی که شکر تصفیه شده دارند، سرعت پاک‌شدن بسیار پایین است. شکلات سریعتر از آب نبات‌های دیگر دندان‌ها را پاک می‌کند. شکلات تلخ (۷۰ درصد کاکائو) فوایدی برای سلامتی دارد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که شکلات به اندازه سایر خوراکی‌های شیرین مضر نیست. 

• غذاهای نشاسته ای که می توانند در دهان گیر کنند

به‌عنوان مثال، نان های نرم و چیپس سیب زمینی می‌توانند بین دندان های شما گیر کنند و جزء رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان نیست.

• نوشابه‌های گازدار 

این نوشیدنی‌ها منبع اصلی قند افزوده در میان کودکان و نوجوانان هستند. این نوشیدنی‌ها پر از شکر هستند و بیشتر نوشابه‌ها دارای اسیدهای فسفریک و سیتریک هستند که مینای دندان را از بین می‌برد. 

• موادی که دهان شما را خشک می‌کند

این مواد شامل الکل و بسیاری از داروها می‌شود. اگر داروها علت آن هستند، با ارائه دهنده خدمات دندانپزشکی خود در مورد دریافت یک شوینده فلوراید یا ژل فلوراید برای مسواک زدن صحبت کنید.

رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از پوسیدگی

رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان و کاهش میزان پوسیدگی، تاثیرات زیادی از خود به جا می‌گذارد. حالا قطعا فکر می‌کنید که اصلا چه رژیمی می‌تواند به کاهش این عارضه کمک کند. در ادامه، این موضوع را مورد بررسی قرار داده و پیشنهاداتی به شما ارائه کرده‌ایم.

• افزایش مصرف فیبر

کاهش جذب قندهای موجود در مواد غذایی دیگر.

• افزایش آمیدها

رژیم‌های غذایی که با نسبت آمیدهای زیاد به قند کمی مشخص می‌شوند، دارای سطوح بسیار پایین پوسیدگی هستند.

• مصرف شیر و فراورده‌های لبنی

پنیر دارای خواص کاریواستاتیک است. کلسیم، فسفر و کازئین موجود در شیر گاو از پوسیدگی جلوگیری می کند.

• غذاهای سبوس‌دار

غذاهای سبوس‌دار دارای خواص محافظتی هستند. آنها به جویدن بیشتری نیاز دارند. بنابراین؛ ترشح بزاق را تحریک می‌کنند. بادام زمینی، پنیرهای سفت و آدامس، محرک‌های مزه‌ای/مکانیکی خوبی برای ترشح بزاق هستند.

• فلوئور

عصاره چای سیاه غلظت فلوئور را در پلاک افزایش می‌دهد و از طرف دیگر پوسیدگی‌زایی رژیم غذایی سرشار از قند را کاهش می‌دهد. فلوئور نقطه عطفی در رژیم غذایی مناسب برای سلامتی دندان است. فلوئور ۲۰ تا ۴۰ درصد پوسیدگی را در کودکان کاهش می‌دهد اما آنها را به طور کامل از بین نمی برد. یعنی، حتی زمانی که از فلوئور استفاده می شود، ارتباط بین مصرف قند و پوسیدگی همچنان وجود دارد.

رژیم غذایی نوزادن و سلامت دهان 

تحقیقات نشان داده‌اند که تغذیه با شیر مادر بر خشکی زبان، رشد فک بالا و چینش صحیح دندان‌ها و همچنین مدل‌سازی کام سخت تأثیر می‌گذارد. بالعکس، تغذیه کودک با شیشه روی شکل‌گیری کام اوژیوال و همچنین تشکیل کراس بایت، کاهش باز شدن حفره پشت بینی و افزایش بروز آپنه خواب تاثیر می گذارد. 

علاوه بر این، تغذیه مصنوعی بر احتمال شروع فشار خون شریانی، چاقی، بیماری‌های قلبی عروقی و آسیب شناسی‌های التهابی مربوط به مخاط دهان تاثیر می‌گذارد و جزء رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان قرار می‌گیرد.

رژیم غذایی و مصرف دود و تنباکو

استفاده از تنباکو می‌تواند توزیع مواد مغذی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها را تغییر دهد که یک اثر محافظتی نسبت به سلول‌ها ایجاد می‌کند. سیگاری‌ها سطوحی از کاروتنوئیدها و ویتامین E را در خون دارند که نسبت به مخاط دهان بهتر است و علاوه‌بر این، دارای یک توزیع متفاوت در مقایسه با هنجار؛ سطح فولات در خون و سلول‌های بافت دهان افراد سیگاری کمتر از افراد غیر سیگاری است و تاثیر رژیم غذایی مناسب برای سلامتی دندان را اثبات می‌کند. مطالعه میزان بروز این بیماری بر این احتمال تاکید کرده است که رژیم غذایی می‌تواند عامل مهمی برای سرطان‌زایی دهان باشد. ویتامین‌های A، E، C و بتاکاروتن دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند.

1. آنها محصولات متابولیک را خنثی می کنند.
2. آنها با فعال شدن پروسرسینوژن ها تداخل دارند.
3. آنها انحراف کروموزومی را مهار می کنند.

مکانیسمی که دود را به این بیماری متصل می‌کند، هنوز کشف نشده است اما پیشرفت‌هایی حاصل شده که دود توزیع مواد محافظ مانند: فولات و برخی آنتی اکسیدان‌ها را تغییر می‌دهد. 

تعادل مجدد مواد مغذی به دست آمده از طریق رژیم غذایی می‌تواند توزیع تغییر یافته ناشی از مصرف تنباکو را تغییر دهد. 

رژیم غذایی و کاهش احتمال سرطان

در یک رژیم غذایی نامتعادل، کمبود مواد مغذی آنتی اکسیدانی وجود دارد. میوه‌ها و سبزیجات، برعکس، خواص آنتی اکسیدانی مهمی دارند و می‌توانند در رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان جا بگیرند. بسیاری از ریزمغذی‌ها به ویژه ویتامین ها در برنامه‌های پیشگیری از شیمی درمانی استفاده می‌شوند.

توصیه‌هایی که در کنار رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان مطرح می‌شود، به شرح زیر است.

• حفظ وزن مطلوب بدن
• رژیم غذایی متنوع داشته باشید
• گنجاندن انواع جدیدی از میوه ها و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه
• مصرف مقدار بیشتری از غذاهای غنی از فیبر،
• کاهش مصرف کل چربی ها (30٪ کمتر از کل کالری)،
• محدود کردن مصرف الکل،
• مصرف غذای نمکی یا غذاهایی که با نیترات حفظ شده‌اند را محدود کنید.

در بیماران مبتلا به بیماری تومور پیشرفته، سوءتغذیه پروتئین-کالری به دلیل عواملی مانند: نوعی بی اشتهایی ایجاد شده، سوء هاضمه، سوء جذب، و مشکل در جویدن  یک مشکل عود کننده است. غذاهایی باید ارائه شوند که با هدف اصلاح کمبودهای تغذیه‌ای و کاهش قابل توجه زمانی که به مقدار کافی مصرف شوند تا نیازهای پروتئین و کالری را پوشش دهند. سوء تغذیه همچنین با صلاحیت ایمنی هومورال و سلولی و عملکردهای بافتی و ترمیمی تداخل منفی دارد. 

علاوه بر این، تغییر در عملکرد کبد می‌تواند روش متابولیزه شدن داروها را تغییر دهد. بنابراین، سوء تغذیه می‌تواند با درمان سرطان شناسی تداخل داشته باشد و شدت اثرات جانبی را افزایش دهد. پس باید بیش از پیش در این افراد به رژیم غذایی مناسب برای سلامتی دندان پرداخت.

عواقب نداشتن رژیم غذایی سالم برای سلامت دندان

حالا که تقریبا با عوامل موثر در رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان آشنا شده‌اید، باید با نتایجی که در صورت رعایت نکردن با آن روبرو می‌شوید را هم بشناسید. شما باید بدانید که اگر رژیم غذایی نامناسب را در پیش بگیرید، چه عواقبی برای شما در پی دارد. در ادامه این مسائل را بررسی کرده‌ایم.

رژیم غذایی و توسعه حفره‌ دهان

رژیم غذایی بر رشد حفره دهان تاثیر می‌گذارد. بسته به اینکه عدم تعادل تغذیه ای زودرس یا دیررس وجود داشته باشد، قطعاً عواقب آن متفاوت است. در واقع، عدم تعادل اولیه تغذیه بیشتر بر ناهنجاری ها تاثیر می‌گذارد. واضح است که عدم تعادل تغذیه‌ای در یک دوره بسیار فعال رشد باعث آسیب بیشتر می‌شود و پیگیری رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان می‌تواند تاثیرگذار باشد. 

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در مرحله قبل از لقاح بر رشد جنین آینده، بر اندام‌زایی دندان، رشد فک بالا و رشد جمجمه یا صورت تاثیر می‌گذارد. همچنین، اگر پروتئین در رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان وجود نداشته باشد، نتایجی مثل: انحطاط پیوندی، رشد تغییریافته فک بالا، تغییر در عاج‌زایی و غیره می‌شود که از بیماری‌های مربوط به دهان و دندان می‌شود.

پوسیدگی دندان

پوسیدگی عبارت است از دمینرالیزاسیون بخش معدنی دندان با انحلال ماده آلی به دلیل اتیولوژی چند عاملی. دمینرالیزاسیون مینای دندان و عاج توسط اسیدهای آلی ایجاد می‌شود که به دلیل فعالیت باکتری‌ها در پلاک دندانی از طریق متابولیسم بی‌هوازی قندهای موجود در رژیم غذایی ایجاد می شود. 

ایجاد پوسیدگی مستلزم وجود مواد قندی و باکتریایی است اما تحت تأثیر حساسیت دندان، نوع باکتری و کمیت و کیفیت ترشح بزاق قرار دارند. انواع قندی که از طریق رژیم غذایی مصرف می‌شود، نیز بر شروع بیماری تاثیر می‌گذارد. در واقع، مطالعات روی pH پلاک دندان نشان داده‌اند که لاکتوز در مقایسه با سایر قندها اسیدیته کمتری تولید می کند و رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان موثر است.

فرسایش دندان

فرسایش دندان عبارت است از از دست دادن پیش رونده و برگشت ناپذیر بافت دندانی که توسط اسیدهای بیرونی و درونی از طریق فرآیندی که باکتری را درگیر نمی‌کند، از نظر شیمیایی خورده می‌شود. اسیدهای خارجی مشتق شده از رژیم غذایی که اسیدهای سیتریک، فسفریک، اسکوربیک، مالیک، تارتاریک و کربنیک هستند، در میوه ها، آب میوه ها، نوشیدنی ها و سرکه یافت می‌شوند. بنابراین، باید این مواد را در وعده‌های غذایی خود قرار دهید تا سلامت دهان و دندان خود را تضمین کنید.

کلام پایانی

رژیم غذایی مناسب برای سلامت دندان یکی از موضوعات حیاتی برای پیشگیری از بیماری‌ های مربوط به دهان و دندان است که می‌تواند احتمال وقوع را تا حد زیادی کاهش داد. علاوه‌بر این، رژیم غذایی می‌تواند یک عامل کنترل‌کننده هم باشد که در جهت حفظ سلامت دهان و دندان پیش می‌رود. در این مطلب به بررسی یک رژیم اصولی و تاثیر آن پرداخته‌ایم. همچنین، رژیمی که تاثیر منفی روی وضعیت دهان و دندان می‌گذارد و نتایجی که در پی دارد را هم بررسی کردیم. امیدواریم که این نکات برای شما مفید و کاربردی باشد.